Gietijzer inbranden (seasoning)
Met een gietijzeren pan (Dutch Oven) of op een gietijzeren rooster kan je heerlijk koken of braden op de Bålpanne. Maar je wilt natuurlijk niet dat de pan of het rooster gaat roesten of dat je gerechten aanbakken. Daarom is het belangrijk dat je de pan of het rooster inbrandt. Het inbranden of inbakken wordt “seasoning” genoemd en fungeert als een natuurlijke anti-aanbaklaag.
Volg deze stappen om gietijzer in te branden:
- Gietijzer is tijdens het productieproces vaak behandeld met een soort was, die voor het inbranden moet worden verwijderd. Was de pan of het rooster één keer met afwasmiddel (dit is de eerste en laatste keer dat je afwasmiddel mag gebruiken).
- Plaats de pan of het rooster 30 minuten op de Bålpanne/BBQ van ongeveer 160 °C (= warm, zet hiervoor de luchttoevoer redelijk open).
- Haal de pan of het rooster van de Bålpanne/BBQ (met ovenhandschoenen) en verwijder met keukenpapier het laatste beetje was.
- Smeer de nog warme pan of het rooster in met vet, bijvoorbeeld spekvet, cisco, arachideolie, olijfolie of rijstolie. Gebruik hiervoor een siliconen kwastje. De warmte zorgt ervoor dat het vet goed vloeibaar wordt en beter in de poriën van het gietijzer trekt. Verwijder het teveel aan vet.
Tip: Je kunt ook onze Gietijzer Seasoning Pasta gebruiken — dat is een handige, natuurlijke onderhoudspasta die roest voorkomt en aanbakken vermindert.
- Plaats de pan of het rooster in een iets warmere Bålpanne/BBQ van ongeveer 170 °C (= goed warm, zet hiervoor de luchttoevoer behoorlijk open). Laat het er nog een uur in staan met de deksel gesloten.
- Haal de pan of het rooster uit de Bålpanne/BBQ en verwijder het overgebleven vet.
- Laat de pan of het rooster afkoelen en smeer deze daarna opnieuw in met vet (spekvet, cisco, arachideolie, olijfolie of rijstolie).
- Zet de pan of het rooster nog een keer op een Bålpanne/BBQ van ongeveer 170 °C (= goed warm, zet hiervoor de luchttoevoer behoorlijk open) en laat hem 1 uur staan.
Na deze acht stappen is de pan of het rooster goed ingebrand.
Na gebruik
Maak de pan of het rooster zo snel mogelijk schoon met water (liefst als hij nog warm is). Vermijd afwasmiddel, want dat haalt de beschermende laag weg en dan moet je opnieuw beginnen. Voor een nog betere beschermlaag kan je de pan na de eerste paar keer opnieuw invetten.
Onderhoud
-
Dutch Oven: laat de deksel van de pan op een kiertje staan als je hem wegzet of doe er een stukje karton tussen. Zo kan er lucht circuleren en verdwijnt eventueel achtergebleven vocht.
-
Rooster: bewaar het rooster altijd op een droge plaats, bij voorkeur binnen.
Hoe maak je gietijzer het beste schoon?
- Verwijder alle etensresten met een plastic schraper.
- Bij een pan: vul de halve pan met heet water en laat dit even weken. Als aangekoekte resten niet loslaten, kook het water dan even in de pan.
- Gebruik een borstel met lange harde haren om de pan of het rooster goed schoon te schrobben. Spoel af, dep droog met een handdoek.
Als de pan of het rooster er zwart en glanzend uitziet, is de conditie prima. Ziet hij er dof of grijs uit, vet hem dan opnieuw in en brand opnieuw in met olie of vet (spekvet, cisco, arachideolie, olijfolie of rijstolie).
Veel mensen willen hun gietijzeren pan of rooster schoonmaken met water en zeep. Dit is niet aan te raden. Sommige zepen en ook zure gerechten kunnen de “platina”-laag aantasten en de seasoning oplossen. Het gietijzer lijkt dan droog en grijs. Door het bovenstaande inbrand-stappenplan komt je pan of rooster weer in topconditie.
Roestplekken?
Heb je roestplekken op het gietijzer? Hoewel er veel methodes bestaan om roestige gietijzeren pannen of roosters schoon te maken, vind ik een blikje Cola het makkelijkst.
-
Als de binnenkant van een pan roestig is: giet Cola in de pan en laat het zijn werk doen. Hoeveel Cola en hoelang het duurt, hangt af van hoe roestig de pan is.
-
Heb je een probleem met de buitenkant van de pan of Dutch Oven? Gebruik een spons of zet de pan/het rooster in een grote afwasbak met genoeg Cola om de roest op te lossen.
Is de roest weg? Was de pan of het rooster dan en vet hem opnieuw in (zie stappenplan hierboven). Let op: laat de pan of het rooster eerst helemaal drogen voordat je hem invet, anders zitten de poriën vol met water en kan het vet niet goed intrekken.
Veel succes!
Ontdek hier alle gietijzeren pannen in onze collectie!