Inbranden van een gietijzeren pan of rooster

Met een gietijzeren pan (Dutch Oven) of op een gietijzeren rooster kunt u heerlijk koken of braden op de Bålpanne. Maar u wilt natuurlijk niet dat de pan of rooster gaat roesten of dat uw gerechten aanbakken. Daarom is het belangrijk dat u de pan/rooster inbrandt. Het inbranden of inbakken wordt “seasoning” genoemd en fungeert als een anti-aanbaklaag.

Volg de volgende stappen om een gietijzer in te branden:

Gietijzer is tijdens het productieproces vaak behandeld met een soort was, wat voor het inbranden moet worden verwijderd. Was de pan/rooster 1 maal met een afwasmiddel (dit is de eerste en laatste keer dat er mag worden afgewassen met afwasmiddel).
Plaats de pan/het rooster voor 30 minuten op de Bålpanne/BBQ van ongeveer 160°C (= warm, zet hiervoor de luchttoevoer redelijk open).
Haal de pan/het rooster van de Bålpanne/BBQ (met ovenhandschoenen) en verwijder met een keukenrol het laatste beetje was.
Smeer de nog warme pan/rooster in met vet bijvoorbeeld spekvet, cisco, arachideolie, olijfolie of rijstolie. Gebruik hiervoor een siliconen kwastje. De warmte zorgt ervoor dat het vet goed vloeibaar wordt en trekt zo beter in de poriën van het gietijzer. Verwijder het teveel aan vet.
Plaats de pan/het rooster in een iets warmere Bålpanne/BBQ van ongeveer 170°C (= goed warm, zet hiervoor de luchttoevoer behoorlijk open). Laat het er nog een uur in staan met de deksel gesloten.
Haal de pan/het rooster uit de Bålpanne/BBQ en verwijder het overgebleven vet.
Laat de pan/het rooster afkoelen en smeer het daarna opnieuw in met vet (spekvet, cisco, arachideolie, olijfolie of rijstolie)
Zet de pan/rooster nog een keer op een Bålpanne/BBQ van ongeveer 170°C (= goed warm, zet hiervoor de luchttoevoer behoorlijk open) en laat deze 1 uur staan.

Na deze acht stappen is de pan/het rooster goed ingebrand.

Na gebruik maakt u de pan/het rooster zo snel mogelijk schoon met water (het liefst als de pan nog warm is). Vermijd afwasmiddel, want dat haalt u de beschermende laag weg en kunt u weer opnieuw beginnen! Voor een nog betere beschermlaag, kunt u de pan na de eerste paar keer nogmaals invetten.

Het onderhoud:
Dutch Oven: laat de deksel van de pan op een kiertje staan als je hem wegzet of doe een stukje karton ertussen. Dit zorgt ervoor dat er lucht in de pan kan circuleren waardoor eventueel achter gebleven vocht eruit kan.
Rooster: bewaar het rooster altijd op een droge plaats. Bij voorkeur binnen!

Hoe kan ik gietijzer het beste schoonmaken?

Verwijder alle voedsel resten met een schraper het liefst van plastic.
Bij een pan: vul de halve pan met heet water, laat het even weken. Het kan zijn dat aangekoekte resten niet los willen laten, kook het water dan even in de pan.
Neem een borstel met lange harde haren en schrob de pan uit of het rooster goed af. Spoel ze goed af, dep ze droog met een handdoek. Als ze er zwart en glanzend uit zien is de conditie weer prima. Ziet de pan of rooster er dof of grijs uit, dan kunt u deze het beste weer een keer weer opnieuw invetten en inbranden met olie of vet (spekvet, cisco, arachideolie, olijfolie of rijstolie).

Veel mensen willen graag met warm water en zeep hun gietijzeren pan of grillrooster schoon te maken. Dit is niet aan te raden. Sommige zepen en ook zure gerechten kunnen de “platina” laag doorbreken en de seasoning laten oplossen. Het ijzer lijkt vervolgens droog en grijs. Door het bovenstaande inbrand-stappenplan komt uw pan of rooster weer in topconditie.

Heeft u roestplekken op het gietijzer?
Hoewel er vele methode voor het reinigen van roestige gietijzeren pannen of roosters zijn, vind ik het gebruik van blikje Cola het makkelijkst. Als de binnenkant van een pan roestig is, giet de Cola dan in de pan en laat het zijn werk doen. De hoeveelheid Cola en hoelang het duurt, hangt af van hoe roestig de pan is.

Heeft u een probleem met de buitenkant van de pan of Dutch Oven? Dan kunt u een spons gebruiken, of zet de gietijzeren pan of rooster in een grote afwasbak met voldoende Cola om de roest op te lossen. Nu de roest is verwijderd moet u de pan/rooster wassen en invetten (zie hierboven over het inbranden van gietijzer). Let op, laat de pan/het rooster eerst drogen voordat u het invet, anders zitten de poriën vol met water en kan de pan niet voldoende vet opnemen.

Veel succes!